Er zijn veel wegwielrenners die af en toe de MTB pakken en MTB’ers die zo nu en dan op de weg fietsen. De intensiteit van de trainingen is echter moeilijk met elkaar te vergelijken. Is het mogelijk mountainbiken en op de weg rijden in één trainingsschema op te nemen, op basis van verschillende input hartslag en vermogen?
Allereerst is het belangrijk te beseffen dat de inspanning op de MTB – mits een uitdagend parcours wordt gefietst – erg verschilt van de inspanning op de wegfiets. Op de wegfiets lever je vooral vermogen onder het omslagpunt met een constante druk op de pedalen, vaak ergens tussen de 80 en 100 omwentelingen. Hierdoor is de energielevering voor het grootste deel aeroob en worden vooral de tragere en van zuurstof en vetten afhankelijke spiervezels ingezet. Daarnaast is de kracht per pedaalomwenteling vrijwel iedere trap gelijk, blijven vermogens constant en is er daarom vaak voldoende tijd om vertraging in het stijgen en dalen van de hartslag op te vangen.
Op de mountainbike daarentegen lever je korte felle inspanningen of houd je (bijna) helemaal de benen stil. Het is vaak echt aan of uit. Deze inspanningen zijn juist voor een groot deel afhankelijk van de krachtige snelle spiervezels en zijn kort en anaeroob. De vermogens zijn dus veel volatieler en de hartslag die erbij hoort loopt altijd achter de feiten aan. De hartslag is geen goede indicator voor de werkelijke zwaarte van de inspanning.
MTB & intervaltraining
Het is natuurlijk zo dat het op de MTB ondoenlijk is om een gestructureerde intervaltraining te doen. Zelfs korte micro intervallen van 40 seconden zijn lastig uit te voeren, omdat het daarbij juist belangrijk is ook de rustintervallen gelijk te houden. Dat betekent niet dat een MTB-training eens per week een goede toevoeging is voor een wegwielrenner met een doel op de weg. Bijvoorbeeld 2×20 minuten flink gas geven op een uitdagend MTB-parcours is een uitstekende (ongestructureerde) intervaltraining. Voor de wegwielrenner heeft het echter weinig zin om meer trainingen op de MTB te doen, omdat de inspanning en daarmee het trainingseffect teveel afwijkt van het doel.
Voor een MTB’er met een doel op de MTB geldt het omgekeerde: 1 of 2 keer per week een goede aerobe duurtraining op de weg helpt de basisconditie te verbeteren. Teveel duurtrainingen op de weg heeft het risico juist de kracht en explosiviteit te beperken die een MTB’er nodig heeft. Hierbij natuurlijk wel de kanttekening dat een doel als een Transalp veel meer duurtraining vereist dan een crosscountry wedstrijd.
MTB en racefiets met een vermogensmeter
Met een vermogensmeter op zowel een MTB en racefiets, zijn de trainingen en de trainingsbelasting goed met elkaar te vergelijken en in te passen in hetzelfde trainingsschema. Dit geldt alleen wanneer er geen afwijking tussen beide vermogensmeters bestaat. Het lijkt een nodeloze toevoeging, maar dit zien we meer dan eens misgaan. In JOIN gaan we uit van genormaliseerd vermogen voor het bepalen van de trainingsbelasting. Dit houdt rekening met de veel hogere volatiliteit van het vermogen op de MTB. Dat de inspanning op de MTB vaak intensiever is, komt niet terug in het gemiddeld vermogen, maar blijkt wel een uit een veel hoger genormaliseerd vermogen.
Trainen met hartslag & RPE
Het gaat vaak mis als op de racefiets met vermogen wordt getraind en op de MTB met hartslagmeter. Juist op de MTB zegt hartslag heel weinig over de korte felle inspanningen. In dit geval zou een vermogensmeter op de MTB en alleen hartslag op de wegfiets zelfs een betere combinatie zijn. Omdat JOIN op basis van het genormaliseerde vermogen – of bij afwezigheid van een vermogensmeter op basis van de gemiddelde hartslag – een inschatting maakt van het RPE, kan dit getal op de MTB weleens afwijken van de daadwerkelijke inspanning. De hartslag vertelt onvoldoende of er korte felle inspanningen zijn gedaan.
Zoals altijd geldt – zeker bij MTB-trainingen op hartslag – dat het heel belangrijk is vooral het gevoel over de zwaarte van de trainingen te laten prevaleren. Juist wanneer JOIN alleen beschikt over hartslaggegevens, wordt het RPE-getal zwaarder gewogen in de berekening van de trainingsbelasting dan wanneer er ook vermogensdata beschikbaar is. Hierdoor kan je met alleen hartslagdata op de MTB doormiddel van een hoger RPE-getal de trainingsbelasting corrigeren. Op deze manier zijn wegtrainingen met vermogen en een MTB-training met hartslaggegevens dus prima in één trainingsschema te combineren. Zorg er wel voor dat je voor jouw doel specifiek genoeg blijft trainen.
